Ale dzięki obecności między nami księdza, który w Jerozolimie studiował i wiele wie o tym mieście i znajdujących się w nim ciekawych miejscach, mogliśmy nie tylko zobaczyć, ale i wejść do wnętrza prawdziwego grobu z I w.

Wejście do ogrodu

 

Grób ten znajduje się nieopodal Bramy Damasceńskiej i nosi nazwę Grobu w Ogrodzie (hebr. Gan HaKewer, ang. The Garden Tomb). Został odkopany w XIX w. dzięki podejrzliwości pewnego protestanckiego generała, amatora archeologii, i przez protestantów uznawany jest za rzeczywisty, historyczny grób Jezusa.

 

Wejście do grobu

Komora grobowa - pod ścianą "półka" na ciało

Jak dowiedzieliśmy się z mini-wykładu, groby były nie tylko jedno- ale i wieloosobowe ;-)

Nie mogło zabraknąć i kamienia

Otóż brytyjski generał Charles Gordon, jadąc do Sudanu, na kilka tygodni zatrzymał się w Jerozolimie. Jako prawdziwy protestant zwiedzał to miasto z Biblią w ręku. Przeszkadzało mu, że Bazylika Grobu Pańskiego umiejscowiona jest wewnątrz murów miasta. Tymczasem z tekstów Ewangelii wynika, że Jezus, dźwigając krzyż, został wyprowadzony poza miasto, na wzgórze Czaszki.

Generał uznał więc, że wewnątrz Bazyliki nie może znajdować się prawdziwy grób Jezusa. Poza murami Starego Miasta znalazł skaliste miejsce, które w kształcie przypominało czaszkę. W skale były dwie jaskinie, wyglądające jak oczodoły, a nieopodal wykuty był starożytny grób.

Widok z końca ogrodu na skałę - "czaszkę"

Upływ czasu i erozja zrobiły swoje - "czaszka" jest coraz mniej widoczna

Gordon ogłosił, że odkrył prawdziwy grób Jezusa. Do dzisiaj protestanci, anglikanie czy mormoni uznają to miejsce za autentyczny grób Chrystusa. Grób w Ogrodzie to obecnie starannie wypielęgnowany ogród, w którym rosną cieniste palmy, figowce, cyprysy, sykomory i drzewa oliwne. Miejsce pełne ciszy, która sprzyja kontemplacji.

 

Tłocznia wina

„Rewelacje”, jakie ogłosił generał Gordon, przyczyniły się do większego zaangażowania w prace archeologiczne, które potwierdziły prawdziwość usytuowania grobu Jezusa właśnie w Bazylice.

Wprawdzie obecnie świątynia Grobu Pańskiego znajduje się w obrębie murów, okalających Stare Miasto, jednak dzisiejsze mury starej Jerozolimy przebiegają inaczej niż w czasach Jezusa.

Od czasów Konstantyna, czyli od początku IV w., miejsce pochowania Jezusa leżało wewnątrz ówczesnych murów. Trzeba jednak pamiętać, że Jerozolima była dwukrotnie burzona przez Rzymian: w 75 i 150 roku po Chrystusie.

Najnowsze odkrycia archeologiczne wskazują jednak wyraźnie, że w czasach Jezusa mury Jerozolimy leżały na wschód i południe od Bazyliki Grobu Pańskiego. To znaczy, że grób Jezusa (a więc miejsce, w którym znajduje się obecnie Bazylika) faktycznie znajdowało się wówczas poza miastem. Fakt ten potwierdzają brytyjskie i niemieckie badania archeologiczne, przeprowadzone w latach siedemdziesiątych XX w. Wyniki tych badań pozwalają wytyczyć obszar Jerozolimy za czasów Chrystusa.

 

A to figurka Samarytanki, którą można było kupić niedaleko Garden Tomb - niestety, zwiedzanie The Garden Tomb odbywało się w ostatnim dniu pobytu w Jerozolimie, gdy już nie było pieniędzy na pamiątki. Dlatego Piotr zrobił zdjęcie, by w ten sposób nadal nią cieszyć oczy.